Hoşgeldiniz,

 

Perküsyon  yani vurmalı çalgılar, gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun tarih öncesinden beri insanlığın günümüze dek kullandığı en eski enstrümanların başında gelir. İnsanlığın ilk sosyal ve kültürel gelişime başladığı günden bu yana davullar ve diğer vurmalı çaldılar savaşlarda, kutlamalarda ve seremonilerde kullanılmıştır. Günümüzün timpani gibi vurmalı çalgılarının şu anki halini alması ise Yeniçeriler’e dayanmaktadır. Savaşlar ve genelde bir amaç uğruna kullanılan davullar, teknolojinin ve methodların değişmesi ile işlevselliğini yitirmiş; günümüzde sanat ve performans için kullanılır hale gelmiştir.

 

Vurmalı çalgıların tarihi M.Ö. 5600'li yıllara kadar dayanmaktadır. Bilinen ilk davullar günümüzdeki bendir tipi davullara çok benzemektedir ve Çatalhöyük’te M.Ö. 5600 yıllarından kalan bir türbenin duvarlarında tasvir edilmiştir. M.Ö. 3000–2000 yılları arasında davulun ilk tasvirlerindeki davulcuların büyük bir çoğunluğu kadın olarak resmedilmiştir. Dönemin Mezopatamya dinine göre, Tanrıça Inanna ilk davulu yaratmıştır ve ilk davulcu Lipushiau isminde bir rahip olmuştur. O dönemde davullar, tanrı ve tanrıça adına yapılan törenlerde çalınmış ve çoğunlukla kadınlara adanmıştır.

Antik Mısır’da da günümüzün modern perküsyon ve davullarının ilk halini bulabiliriz. Yalnızca orkestral değil, aynı zamanda askeri marş için de kullanıldığını görebiliriz. Mısır’daki ilk davulların örneği genelde uzun bir silindirin alt ve üst tabanlarının parşömenlerle kaplanılmış şeklindedir ve çıplak eller ile çalınırdı. Günümüzde bagetler ile çalınan trampetlerin çıkardığı bir sese yakın bir ses çıkartırlardı.

Günümüzde kullanılan “Üçgen Zil” olarak bilinen enstrümanında ilk örnekleri antik Mısır’da görülmüştür. Antik Mısır’daki adı ‘Sistrum’ olarak bilinmektedir. Sistrumları anlatan hiyeroglif’ler çevrildiğinde “ışık saçmak ve parlamak” anlamına geliyor. Sistrumlar genelde insanların müzik tanrıçası Hathor’a kalplerini açtığı seanslarda kullanılıyordu.

Tıpkı Mezopotamya gibi, Mısır da davulları daha çok dinsel törenler ve amaçlar için kadınlar tarafından kullanıyordu. Ama bu davullar savaşlarda erkekler tarafından da kullanıyordu.

Vurmalı çalgılardan olan zillerin ilk olarak Çinliler tarafından üretildiğine inanılmaktaydı. Ama davul ve perküsyon üzerine yapılan araştırmalar sayesinde 1.yy’da Türkler tarafından ilk olarak üretildiği ve kullanıldığı öğrenildi.

Çin’in perküsyon tarihinde sahip olduğu en kritik enstrümanı Gong’lardı. Gong’lar genelde yerleşim yerlerinden uzak -çok şiddetli ses çıkartırlar- pastoral bölgelerde dini ritueller için kullanıldı. Çinlilerin gonglar ile çaldıkları müziklere ‘luogu yue’ denirdi. Kaynaklarına göre M.Ö. 3.yy’da Çinlilerin kullandığı en az 80 farklı davul tipi vardı ve bu sayı ipek yolunun ticaret amaçlı kullanılmasıyla daha da artmıştır.

Diğer antik medeniyetler gibi Antik Akdeniz medeniyetlerinde de bendir tipi perküsyon, ortaya çıkan ilk perküsyon tiplerinden birisidir. Bazı araştırmacılar bu medeniyetlerde davulların yalnızca melodileri zenginleştirmek için kullanıldığını savunsa da bendir tipi davulların lir ve flütten daha önce yaygınlaşmasından, davulların solo çalındığı çıkarılabilmektedir. Yunan tanrılarından olan Dionysus’u (Zeus ve Semele’nin oğlu, şarap tanrısı) tasvir eden birçok sanat eseri Dionysus’u bendir tipi perküsyon dahil birçok enstruman tutarken resmetmiştir.

Roma’da bendirler ve tefler Tanrıça Cybele için düzenlenen seromonilerde yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Teflerin ilk ortaya çıkışı ise bendirlerin etrafına küçük zillerin yerleştirilmesi ile ortaya çıkmaktadır ve tarihi 1. ve 2. yy’a dayanmaktadır.

Tıpkı Çin gibi ziller Antik Yunan’a ve Roma’ya Ortadoğu’dan gelmiştir ve bu medeniyetlerde dini ritüeller açısından çok önemli bir rol oynamaktadır. Yunan Mitolojisi’ne göre Demeter, Persephone’yi yer altı dünyasından bendir bir perküsyon ile çağırmıştır.

Diğer medeniyetlerle aynı olarak kadın, perküsyon konusunda bu medeniyetlerde de önemli rol oynamıştır. Delphi rahibeleri, askeri ve siyasi liderleri motive edebilmek için yine bendirleri ve gongları kullanmışlardır.

Bunun dışında perküsyon çalgılar ilk insanın dünya yüzünde yürümesinden günümüze dek farklı şekil ve çeşitlerde günümüze kadar kullanılan çalgılardır. Bu şekil ve çeşitleri sıralamak nerede ise imkansızdır.

​

Yukarıda da belirttiğimiz üzere metal işöiliğinde tarih öncesinden beri ousta olan Türkler zil çeşitlerini icat etmiş ve kullanmışlardır. Ayrıca farklı davul çeşitlerini de kullanan Türkler'in İslamiyet öncesi dini ayinlerini davullar, ziller ve çıngıraklar eşliğinde yaptıkları bilinmektedir. 

Osmanlı İmparatorluğu döneminde dünya tarihindeki ilk daimi askeri bando olan Mehter Takımı'nı kurmuş ve başta davullar ve ziller olmak üzere diğer pek çok müzik aletini de bu askeri bandoda kullanmışlardır. Günümüzde Türkiye'de en çok kullanılan perküsyonların başında; Davul, zil, darbuka, def, bongo, nara, kudüm, arbane, ve bendir gelmektedir.

Yine Şimşir'den yapılan tahta kaşıklar da Türkler'e özgü perküsyon çalgılar olarak özellikle İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

​